De kwetsbare waarheid

De waarheid is rekkelijk. We beleven tijden waarin gericht liegen soms profijtelijk is. De vorige bewoner van het Witte Huis bestond het zelfs geregeld de waarheid als ‘vijand van het volk’ te framen. Feiten en nieuws onderhouden een gespannen relatie met ‘correcte informatie’. Waar wantrouwen en achterdocht hoogtij vieren wordt de omgang met publiciteit almaar enger.

Allereerst een belofte van Open Deuren: wij bieden niemand een dekmantel om zich wederrechtelijk of op immorele wijze te verrijken. Waar wij bij staan gooit niemand iemand voor de spreekwoordelijke bus (tenzij die iemand dat over zichzelf afriep, natuurlijk). We zien niet werkloos toe hoe mensen geschaad worden, binnen of buiten de organisatie die ons inhuurt. En we liegen niet.

Is daarmee alles wat we zeggen de waarheid? In ieder geval is wat wij vertellen immer in overeenstemming met de feiten zoals ze bij ons bekend zijn. En ja, dat biedt ruimte. Maar… afijn, zie de vorige alinea.

Journalistiek
De journalistiek heeft als hoogste doel het informeren van het publiek. Ze dient daarmee een niet te overschatten belang: wanneer publiek niet beschikt over juist die informatie die ‘De Macht’ liever onder het tapijt hield is het per definitie slecht geïnformeerd. Een journalist doet zijn werk naar behoren als hij naar buiten brengt wat anderen liever binnenskamers hielden.

Maar soms is de journalistiek wat gretig. Soms ziet ze in feiten meer nieuws dan ze feitelijk bevatten. En soms zet haar duiding de waarheid juist in de kou. Dat doen journalisten niet expres. Ze zoeken nu eenmaal naar ‘wat afwijkt van het normale’. “Alles in orde!” is geen nieuws.

Rangschikken
Wij proberen voor onze klanten voorafgaand aan de openbaarmaking ervan informatie zo te rangschikken dat ze voor eenieder te volgen is en blijft. Leggen de feiten zorgvuldig op volgorde zodat gevolg geen oorzaak lijkt, en middel geen doel. Verklaren gemaakte keuzes, duiden waar nodig de versmade alternatieven en wegen hardop de motiveringen af. Want feiten zonder uitleg worden o zo gemakkelijk sloopkogels.

Als feiten eenmaal op straat liggen komen daarachter als vanzelf speculaties, aannames, gedachtesprongen en vooronderstellingen vandaan. Begint het zwartepieten: “Hoe kon dit zo gebeuren?” en “Wie is hiervoor verantwoordelijk?”. De waarheid wordt dan ongeveer even grijpbaar en transparant als mistflarden.

De aandacht verlegt zich als vanzelf van wat er werkelijk aan de hand is (“Saai…”) naar wie voor de gevolgen zal opdraaien. Het is wat Co Adriaanse ‘scorebordjournalistiek‘ noemde; met het vinden en verspreiden van de waarheid heeft het weinig van doen.

En dat was best een slimme observatie.

(Om informatie op de juiste manier naar buiten te brengen is enige tijd en aandacht nodig. Als er pas een paar uur voor de verspreiding van een persbericht over ‘duiding’ wordt nagedacht ben je rijkelijk laat. Bel ons liever een paar dagen eerder…)