De wereld is weer plat

Een oud schrijfsel (vandaag teruggevonden op de server en niet meer geredigeerd) geeft een indruk van hoe snel de wereld draait, hoe snel zorgen en inzichten achterhaald lijken en alles toch min of meer hetzelfde blijft. Hier maakten we ons in augustus 2014 kennelijk druk om:

‘De wereld is weer plat’, zo beweerde onlangs een trendwatcher. Het wereldwijde dorp dat met internet aan elkaar hangt is zo klein geworden dat iedereen met iedereen contact kan maken. Hij bedoelde kennelijk dat de gelaagdheid er niet langer is, de wereld is niet langer ‘een verticale organisatie’ waar de baas vertelt en de ondergeschikte luistert. Nee, we zijn allemaal bazen geworden. Wie luistert er nog naar de ander?

De wereld is weer plat. Het klinkt op zichzelf als een leuk beeld, sympathiek ook. Overzichtelijk. Maar de kromming is in de beeldspraak van deze trendwatcher nog net niet ver genoeg doorgegaan. De wereld is niet langer een bol, dat geef ik hem na. Maar bij oppervlakkige beschouwing is het verschil niet zo groot als tussen, zeg, een grapefruit en een pannenkoek. Volgens mij is de vorm nog steeds die van een grapefruit. Alleen zitten we nu aan de binnenkant. De wereld is niet meer bol. De wereld is hol.

Er is dat oude Japanse verhaal van een man van de wetenschap met heel veel geld – ja, die combinatie schijnt te bestaan. Hij liet een perfect ronde bol maken, aan de binnenkant spiegelend. Door in die bol te gaan zitten, zou hij tot in de binnenste kern van waar het om gaat moeten kunnen kijken. Zijn bediende had de bol nog niet gesloten of een gedempte ijselijke kreet klonk. Het sluitmechanisme kon zo snel niet open worden gemaakt of de wetenschapper kwam totaal krankzinnig naar buiten.

We zitten met z’n allen aan de binnenkant van een bol en we praten er lustig op los. Over Gaza, Rusland, Oekraïne, Yazidi’s, ISIS, jihad-vlaggen, ebola, antisemitisme en de prijs van boontjes.