‘Wow!’ en de Kunst van Bescheidenheid

Wie als woordvoerder werkt, verdiept zich diepgaand in het werk van anderen. Wát deden ze, hóe deden ze dat, waaróm deden ze dat zo en wat ging er goed en fout? Op elk van die vragen formuleer je antwoorden waarmee ook leken uit de voeten kunnen. Soms word je al doende overvallen door de misvatting dat je precies weet waar je het over hebt. Sterker: dat je het zelf óók best zou kunnen.

Als je even niet oplet ga je bijna denken dat jijzelf de expert bent. (Een gedachte waar ook journalisten soms last van hebben – maar dit terzijde.) Wanneer dergelijke beroepsgebonden arrogantie mij omsingelt, denk ik aan deze foto. Om me weer snel therapeutisch nietig en functioneel bescheiden te voelen.

Genieën
Bovenstaande foto toont een fractie van de oppervlakte van de zon, enkele zonnevlekken en, in héél veel tegenlicht, het International Space Station (ISS). De foto is gemaakt door de Spaanse astro-fotograaf Dani Caxete en is eigendom van het National Maritime Museum – een schitterende plek in Londen waar genieën onder meer het navigatiesysteem bedachten waar we heden ten dage nog steeds niet zonder kunnen.

Terug naar de foto: ik hoop zeer dat de maker en eigenaar mijn gebruik ervan willen beschouwen als de hommage die het is. (Lees: ik beroep me bij dezen op het citaatrecht. Want ik bezit de rechten niet. Dus.)

Zelf snap ik nét genoeg van fotografie en astronomie om bij het zien van dit beeld met open mond en in totale verbijstering even helemaal stil te vallen. No way dat ik in staat ben iets dergelijks uit te denken, laat staan te maken. De kans dat ik bij benadering precies kan bedenken wat bij het fotograferen van de zon, ISS en de combinatie zon en ISS mis kan gaan is al nihil.

Vragen
Hoe weet je waar op aarde je precies moet staan om de ISS en de zon op één lijn met je lens te krijgen? Hoe weet je hoe laat het ISS op precies die ene vierkante meter waar jij je bevindt voor de zon schuift, wetend dat de passage ongeveer 0,5 seconde duurt? Hoe stel je scherp zodat ISS (hoogte ca. 410 kilometer) en zon (150.000.000 kilometer) beide in focus zijn? Welke en hoeveel filters gebruik je hoe om, terwijl je richt en scherpstelt, je ogen niet duurzaam te beschadigen? Hoe voorkom je dat de gevoelige cel van je camera in de fik vliegt? Welke sluitertijd gebruik je, bij welke gevoeligheid, welk diafragma, welke brandpuntsafstand? (U ziet, de vragen worden almaar simpeler.)

Het kan geen kwaad voor woordvoerders (of journalisten – maar dit weer terzijde) zich af en toe bescheiden te voelen. Niet alleen omdat vertellen over hoe een gebeurtenis plaatsgreep heel iets anders is dan ervoor zorgen dat zo’n gebeurtenis plaatsvindt zoals de bedoeling is.

Maar ook omdat je als woordvoerder altijd (mede-)toeschouwer bent, zijlijner. Het maakt niet uit hoe goed je het voorhebt met je broodheer en diens organisatie: je staat zelden zelf vol in de wind. Die positie is voor de directeur, de bestuurder, de verkozene. Aan hem alle credits als het goed gaat en de platte kar bij falen. Verbeeld jij je maar niks, woordvoerdertje.