Leiderschap of eenzaam aan de top?

Het vertoeven aan de top schijnt grote eenzaamheid met zich mee te brengen. En doorlopend het besef dat je diep kunt vallen. Alle reden om ervoor te zorgen dat je je als topbewoner goed laat informeren over wat zich op de begane grond afspeelt; ook dát is leiderschap. Een goede adviseur schopt je sowieso af en toe van je Olympus af.

Op een lenteavond mocht ik mee op een rondleiding op vliegbasis Gilze-Rijen, bij het Defensie Helikopter Commando. Als leek weet je niet wat ‘strategische informatie’ is, dus lijkt het me beter niet al te veel in detail te treden. Maar ‘leiderschap’ was wel een thema. En ‘eerlijke communicatie’ en ‘vertrouwen’ – het leek een soort van thuiskomen.

Verantwoordelijk
Laat ik me voor dit verhaal vlieg- en missie-inhoudelijk beperken tot hoe basismedewerkers met elkaar en het materieel omgaan. “Je praat elkaar hier niet naar de mond”, vertelde onze man op de basis. “Rangen spelen in de dagelijkse operatie nauwelijks een rol, je móet iemand die hoger is in rang tegenspreken als hij iets belangrijks over het hoofd ziet. Iedereen is gezamenlijk verantwoordelijk voor elkaars veiligheid. ‘Spreek je uit over wat er mis is’ is het devies.”

Of dit in de praktijk werkelijk altijd zo gebeurt kon ik in de gauwigheid natuurlijk niet beoordelen. Het lijkt me in ieder geval wel een wijze les voor hoge piefen met dito salarissen (‘maar ik heb ook grote verantwoordelijkheden!’) in de burgermaatschappij. Werk je omhoog in de organisatie die je loon betaalt, natuurlijk. Verzamel honderden mensen onder je, waarom niet? Omring je met de meest gedweeë jaknikkers en hielenlikkers – voel je god op je Olympus, comfortabel in je eigen wolk.

Maar zorg er hoe dan ook voor dat je als onderdeel van je leiderschap ervoor zorgt dat ‘de mensen op de vloer’ het je altijd direct kunnen en willen vertellen als ze merken dat er ergens iets niet klopt. Anders wordt het niet alleen heel eenzaam en koud aan de top. Het wordt er levensgevaarlijk.