De carrièreladder

Van wethouder naar burgemeester

Eerst een of twee periodes wethouder, daarna ergens burgemeester worden. Velen die zich tot het openbaar bestuur geroepen voelen zien ongeveer dat carrièrepad voor zich. Prima. Als ze maar op tijd hun dadendrang de baas worden.

Hij had zich verdiept in de gemeente waar hij zijn zinnen op had gezet. Wist precies wat de gemeenteraad moest willen en wat de commissaris van de koning graag zou horen. Voor de samenwerking met de omliggende gemeenten had hij al een blauwdruk. De gemeenschappelijke regeling moest sowieso op de schop en de ambtelijke organisatie kon wel een opfrisbeurt gebruiken. Nee, niemand moest denken dat hij lintjes kwam doorknippen, honderdjarigen feliciteren en ander ceremoniële poppenkast. Deze nieuwe burgemeester kwam belangrijk zijn voor zijn gemeente!

“Ga je lekker, Karel?” Verstoord keek hij op. Hij had ons gevraagd hem voor te bereiden op zijn sollicitatiegesprek met de vertrouwenscommissie. Kwam hij er net lekker in, gingen wij zitten sarren.

Verbindende factor
“Een gemeenteraad gaat over zijn eigen plannen, Karel. De raad kiest en controleert zelf de wethouders die die plannen ten uitvoer gaan brengen. Jouw rol beperkt zich tot tot nadenken en overleg aanzetten. Aanmoedigen, toejuichen, adviseren en waar nodig afremmen. Jíj moet de verbindende factor zijn. Meestal op de achtergrond. De haantjes laat je de ruimte haantje te zijn, af en toe grijp je in om gezichtsverlies of erger te voorkomen – meer hoef je niet te doen. Meer móet je niet doen.”

Het leek wel of Karel ineens helemaal geen zin meer had in ons of in dit gesprek. Die sensatie negeerden we nog even. “Kijk niet neer op lintjes, honderdjarigen of aubades. Ze zijn een investering in je gemeenschap. Alleen wie feestjes meeviert kan van belang zijn als zich tijden van drama, leed en crisis aandienen. Kan het luisterend oor zijn. De sterke schouder als niemand het meer ziet zitten. Kan zin geven aan het onuitlegbare.”

Tijd voor het opbeurende slotakkoord: “Je wilt van betekenis zijn voor je nieuwe gemeente, dat is hartstikke mooi. Je wilt dienen. Perfect. Zeker als je in het oog houdt dat je niet een allemansvriend kunt zijn. Je hebt je boven en buiten politiek gekrakeel te houden. Omdat je verregaande bevoegdheden hebt en die te allen tijde in moet kunnen zetten, zonder aanzien des persoons. Dus hou je een beetje in, Karel. Vóel je burgemeester. Je doet nu nog te veel je best.”

Inmiddels wérd Karel ergens burgemeester. Echt een goede. (Dat vinden wij niet alleen.)